مصاحبه با دکتر کاظم موسوی زاده، مسئول بخش محیط زیست حزب سبزهای ایران
آرش شمس: با تشکر از شما آقای موسوی زاده،فاجعهآلودگی نفتی منابع آب زیرزمینی و آشامیدنی روستاهای اطراف پالایشگاه نفت در جنوب تهران مشخصا روستاهای اسماعیل آباد و باقر آباد شهرری خسارات سنگین و فراوانی بر مردم محروم و منابع آب و کشاورزی روستائیان و مردم منطقه وارد کرده است. بر اساس گزارشات اززبان معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست جمهوری اسلامی، وضعیت سرعت ورود و میزان و وسعت نشت نفت در ناحیه ری و کهریزک بحدی گستره و پیچیده است که کارشناسان این سازمان قادر به تشخیص منشاء بروز آلودگی نفتی نیستند و برای این منظور به کمک کارشناسان بین المللی در ایران، اشاره کرده است. موضوع جابجایی ساکنان مناطق آلوده نیز به میان آمده است. سئوال اول از شما راجع به اهمیت منابع آب در ایران است و سپس مساله ارزیابی و چگونگی فاجعه آلودگی نفتی روستاهای جنوب تهران. عامل یا عوامل اصلی فاجعه کدامند و مهمترین اقدامات در شرایط حاد کنونی آلودگی نفتی در منطقه چه می تواند باشد؟
دکتر موسوی زاده: با تشکر از شما. خدمت تمامی هموطنان آزاده و دلسوز محیط زیست در ایران سلام عرض می کنم. بخصوص مردم مصیبت زده روستاهای اسماعیل آباد و باقر آباد و روستاهای همجوار آن که به خاطر تراژدی نشت آلودگیهای نفتی، خطرناک و سمی به تنها منبع حیاتی مردم روستا و مزارع کشاورزی، با خطرات جدی و بسیار نگران کننده ای روبرو هستند. البته در طول بیست و پنج سال گذشته یعنی در سالیان حاکمیت آخوندها بر میهن ما، مشکلات آلودگی نفتی منابع آب، جزء یکی از موارد مهم و زنجیره ای مسائل و معضلات بحران جاری اکولوژیک در ایران بوده است.می خواهم بگویم که این مشکل تنها به یک مورد امروز روستاهای جنوب تهران شامل اسماعیل آباد، درسون آباد، فتون، باقر آباد و دیگر نواحی در ناحیه کهریزک محدود نمی شود.
و اما شما در باره اهمیت منابع آب و حفاظت از آن پرسیدید. پر واضح است که با در نظر گرفتن موقعیت منطقه ای و جغرافیایی، وسعت گسترده و شرایط اقلیمی و جوی خشک و نیمه خشک اغلب مناطق و استانهای کشور، و نیز بلحاظ نیاز اساسی به آب برای زندگی جمعیت رشد یابنده در کشور ما، بدون شک می بایست کم و کیف منابع آب در هر محل و هر منطقه جزء مهمترین ذخایر طبیعی که اولا محدود است و ثانیا بسیار برای ادامه حیات و توسعه عمومی و همه جانبه پایدارمهم و بنیادی است، مراقبت های لازم ملزوم شود. روستای اسماعیل آباد و روستاهای واقع در جنوب تهران نیز شامل همین ها می شود و حفاظت از این منابع ذیقیمت علاوه بر نیاز روزمره مردم در جهت حقوق نسلهای آینده در میهن ما هم به حساب می آید و باید که توجه و مراقبتهای ویژه مبذول شود. و درست به خاطر دلایل ذکر شده بایستی مساله اعمال هر گونه سهل انگاری نسبت به منابع و یا آلوده ساختن و یا هدر دادن منابع آشامیدنی در روستاها و شهرهای ایران را یک فاکت و عمکرد نقض شدید حقوق بشر در باره تخریب زیر بنای زندگی مردم به حساب آورد و آنرا به عنوان توهینی آشکار به شان و مقام والای انسانی یک یک مردم ایران تلقی کرد.
عرض کنم این آلودگی نفتی آب اولین فاجعه ای نیست که در طی حاکمیت آخوندها درمملکتمان اتفاق می افتد. موارد دیگری از قبیل:MTBF- واژگون شدن دستگاه تانکر حامل مواد شیمیایی (ماده افزودنی بنزین) در استان کردستان و آلوده شدن وسیع آب سد سنندج در تاریخ (۱۴/۲/۱۳۸۱).
-انفجار محموله های شمیمایی و تسلیحاتی فطار در نیشابور (۲۹/۱۱/۱۳۸۲ )
– نشت نفت، گازوئیل و روغن پالایشگاههای کرمانشاه، بندر خمینی، ماهشهر، مسجد سلیمان، آبادان و غیره را داشته ایم که موجب خسارات سوء فراوانی به منابع طبیعی آب و غیره در روستاها و شهرهای مناطق مختلف شده است. (۲۷/۱۱/۱۳۸۲ )
آرش شمس:آقای موسوی، میزان و ابعاد مشکل آلاینده های نفتی در اسماعیل آباد را چگونه می بینید و پیشنهاد شما و حزب سبزهای ایران برای اقدامات اضطراری و موثر در شرایط فعلی چیست؟
دکتر موسوی زاده: امروزه در مقایسه با تمام آلوده کننده های دیگر، نفت و هیدرو کربورهای نفتی از اهمیت خاصی بلحاظ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی علمی و اکولوژیکی و همچنین در سطح بین المللی برخوردار است. باید توجه کرد موقعیکه مواد حاوی آلاینده های در ترکیبات نفتی و یا پتروشیمی که تعداد تاکنون شناخته شده آن به حدود صدها هزار بالغ می شود، وارد آب می شوند، چگونگی سرنوشت این مواد مختلف در آبهای زیرزمینی و یا سطحی تحت تاثیرات عوامل بیولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی، جوی و غیره- ویژه محیط و زمین- طبیعتا هر یک، شکل و یا پروسه خاص و جداگانه ای را پیدا کرده و طی می کنند.
بدلیل پایدار بودن محتوی ترکیبات آلودگی نفتی، اثرات و صدمات آن نیز به منابع انسانی، آب و محیط زیست بسیار متفاوت پیچیده و دشوار است. بطور ساده اگر بخواهیم توضیح دهیم، بنا بر تجارب اکولوژیک و مطالعات در امور آب شناسی، آغشته شدن به میزان یک لیتر روغن سوخته و لجنهای حاوی مواد هیدرو کربوری و پلیمری، قادر است یک میلیون لیتر آب قابل بهره برداری آب شرب در یک منطقه همچون در روستاهای جنوب تهران را آلوده و غیر قابل مصرف کند.
آرش شمس: آقای موسوی، دلایل و عوامل بروزفاجعه آلودگی نفتی چیست؟ و آیا حزب سبزهای ایران برای مقابله موثر با مشکل گسترش آلودگی در مناطق مجاور و شهر تهران پیشنهاداتی دارد؟
دکتر موسوی زاده: بله، بلافاصله بعد از اعتراضات و شکایتهای روستاییان ناشی از آلودگی آب، معاون وزیر نفت رژیم جمهوری اسلامی به خبرگزاری ایسنا گفت: “حجم عظیم آلودگی نفتی متعلق به گذشته دور به ویژه مربوط به بمباران های هوایی صدام در جنگ تحمیلی است و ناشی از خسارات وارده جنگی به مخازن پالایشگاه تهران و نفوذ آلودگی به اعماق زمین و آب می باشد”. معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست نیز در مصاحبه با مطبوعات اعلام کرد که چنین مشکلات محیط زیستی موضوعی جهانی است و برای حفظ آن باید از دانش جهانی استفاده کرد. البته بگذارید قبل از اینکه وارد موضوع شوم منظور خانم ابتکار از دانش جهانی را خدمتتان عرض کنم. رژیم همیشه در گذشته هم کمکهای مالی سازمان ملل را مورد سوء استفاده قرار داده و تقریبا تا ۹۹ درصد چنین کمکهایی به جیب سردمداران رژیم واریز شده است. الان هم منظور خانم معصومه ابتکار از دانش جهانی دریافت پول است. به اصل مطلب بازگردم، سازمان محیط زیست وظایف دولتی اجرایی آیین نامه جلوگیری از آلودگی آبها و صدور مجوز قانونی برای ارزیابی، استقرار و کنترل فعالیتهای صنایع مربوطه آلوده کننده محیط زیست مثل پالایشگاه نفت و کارخانه های شیمیایی و پتروشیمی را عهده دار است. معصومه ابتکار بخوبی می داند که منبع نشت مواد نفتی در اسماعیل آباد بسیار مشخص است و اساسا نیاز به مطالعه کارشناسان و مشاوران بین المللی در ایران نیست. در این محل ۵ واحد مختلف نفتی که شامل ۳ واحد دولتی و ۲ واحد باصطلاح تحت نام خصوصی وابسته به وزارت نفت، نیرو و بنیاد مستضعفان و جانبازان است مستقرهستند. پالایشگاه تهران، کارخانه صنایع ملی پتروشیمی نفت بهران، شرکت خط لوله ری و تصفیه سلوفور سدیم.
بنا بر گزارشات، مخازن نفتی در این محل و اراضی کشاورزی بیش از ۳۰ سال قدیمی هستند و برای ذخیره کردن مواد بنزین هواپیما، بنزین بدون سرب و یا مواد حاوی ترکیبات حلقوی و آروماتیک پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرند. تاسیسات عظیم دولتی فوق یکی از چهار راههای اصلی و مهم کارپردازش، نگهداری و عبور خط لوله نفت و گاز سراسری رژیم در طول بیست و پنج سال گذشته می باشند. ولیکن تاکنون همه اینها فاقدهرگونه امکانات و شرایط استاندارد در خصوص سیستم شبکه جمع آوری، نگهداری، تجزیه و تصفیه برای فاضلابها و پسمانده ها هستند در صورتیکه از نظر قوانین و آیین نامه های بین المللی اینها می بایست جزء مواد سمی ویژه و خطرناک در چرخه تولیدات پالایشگاه نفت، پتروشیمی تهران باشند.
اساسا در نظام آخوندها تا امروز هیچ نظارتی و لایحه قانونی نیز در باره مدیریت پسمانده های صنعتی، نفتی و شیمیایی در ایران وجود ندارد. به گفته اعضای شورای اسلامی روستای اسماعیل آباد در سایت بازتاب- که متعلق به دکتر! سبزعلی رضایی است، هر روز بر تعداد تعبیه حوضچه های تخلیه پسابهای نفتی توسط پالایشگاه تهران در محیط روستا و کشاورزی افزوده می شود. و در هر نیم ساعت بنا بر مشاهدات، یک تانکر بزرگ از پسمانده های نفتی در آن تخلیه می شوند.
بنابراین حادثه روستای اسماعیل آباد، یکی از فجیع ترین و هولناک ترین وقایع آلودگی نفتی منابع آب آشامیدنی در سراسر کشور است. بگونه ای که دیر یا زود خسارات و پیامدهای عوارض آن جان و مال هزاران انسان بیگناه در شهر تهران را نیز بطور جدی تهدید می کند. و بهمین دلیل اقدام صرفا تبلیغاتی کار گذاشتن چند تانکر آب آشامیدنی آنهم غیر بهداشتی از سوی وزارت نفت در شش ماه گذشته برای استفاده مردم روستا، کارساز اصلی یک چنین مشکل عظیم زیست محیطی نیست.
به همین دلیل حزب سبزهای ایران بعنوان اولین و مهمترین اقدام در جهت امنیت ضروری جان مردم و جلوگیری از روند گسترش آلودگیهای نفتی در شبکه های دیگر منابع آب و اماکن دیگر در منطقه شهر ری و تهران، صریحا اعلام می کند که می بایست هر چه زودتر فعالیتهای نفتی و پتروشیمی رژیم آخوندی در تاسیسات و مجتمع پالایشگاه تهران بطور کامل متوقف و تعطیل گردند.
بخصوص که باید توجه کرد در جوار معضلات فوق همچنین مشکل عظیم آلودگی ها و ضایعات همه جانبه و خطرناک بر منابع آب ناشی از شیرابه های محل دفن قدیمی و غیر فنی زباله کهریزک استان تهران را داریم که جملگی کار ایمن سازی و ترمیم آنان سالیان دراز طول خواهد کشید. بگذارید در همینجا روشن کنم که به اعتقاد ما حل این مشکلات از عهده رژیم فاسد کنونی ساخته نیست و قطعا توسط یک رژیم دمکراتیک که جایگزین رژیم جمهوری اسلامی خواهد شد، می تواند تحقق پیدا کند.
آرش شمس: آقای موسوی در پایان لطفا یک جمعبندی از مطالبتان ارائه دهید.
دکتر موسوی زاده: بطور خلاصه اصلی ترین و مهمترین عوامل و دلایل بروز مسائل و مشکلات بحران آب از جمله آلودگی نفتی در ایران تحت حاکمیت رژیم آخوندی عبارتند از:
اول: فقدان یک سیاست راهبرد ملی مترقی در جهت توسعه پایدار، حفاظت از محیط زیست و حقوق بشر در نظام کنونی.
دوم: پراکندگی مسئولیت ها و تداخل حوزه کار و اختلافات شدید جناحی در وزارتخانه ها، نهادها و سازمانهای گوناگون رسیدگی به امور منابع آب در شهر و روستاها که همگی تحت ریاست شخص خاتمی به در راس شورای عالی باصطلاح حفاظت محیط زیست کشور قرار دارند.
سوم: عدم ثبات و امنیت سیاسی، فقدان مدیریت علمی و کمبود شدید سرمایه گذاریهای دولتی و عدم رغبت همکاری کارشناسان، متخصصان و اساتید دلسوز در رشته های اکولوژیک با ارگانهای مسئول رسیدگی به امور منابع آب در نظام جمهوری اسلامی بویژه عامل اساسی در تخریب و آلودگی منابع از جمله نفتی در اثر سود جویی رهبران، عناصر و باندبازیهای درون حاکمیت آخوندها بوده و هستند.
رژیم جمهوری اسلامی تنها در صدد غارت حداکثر ذخایر طبیعی ملی نفت در میهن ماست و تجربه نشان داده است که آن را در جهت جیب رهبران و اهداف جنگ و سرکوب و تسلیحات هزینه می کند. تاثیرات تخریب محیط زیست ناشی از این چپاولها و سیاستهای جنگ طلبانه و سرکوبگرانه، بطور مضاعف بر سر ضعیف ترین قشرهای جامعه ایران مانند ساکنین روستاهایی چون اسماعیل آباد و دیگر ساکنین محروم جنوب شهرتهران خراب می شود.
۲۸ تیر ۱۳۸۳
