آرش شمس: آقای موسوی زاده با تشکر از اینکه در این گفتگو شرکت می کنید. بنا بر گزارش مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در اروپا در طی روزهای ۱۲ و ۱۳ آبان ماه جاری، قرار است وزیران پنج کشور ساحلی دریای خزر در جریان اجلاس سازمان های محیط زیست گرد هم بیایند و موافقت نامه میثاق یا طرح مقدماتی معاهده حفاظت از محیط زیست خزر را به امضاء برسانند. نظر شما در این زمینه چیست؟
دکتر موسوی زاده: بله همانطور که اشاره کردید، در این جلسه وزیران محیط زیست پنج کشور ساحلی دریای خزر: روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان و نماینده رژیم حاکم بر ایران حضور دارند. این نشست که بیشتر با توجهات و فشارهای گوناگون جامعه زیست محیطی بین المللی در سالیان اخیر شکل گرفته، اکنون در حال برگزاری است و بیشتر توجهاتش مبنی بر جلوگیری و کنترل روند آلودگی های فزاینده دریای خزر از جانب کشورهای قوق متمرکز است. در این میان رژیم آخوندی باز بر طبق سنت همیشگی اش با تبلیغات و دعاوی زیستمحیطی و سیاسی برای برگزاری این نشست در تهران سرمایه گذاری کرده که دلیل اصلی اش سرپوش گذاشتن بر خسارات قابل توجهی است که بر محیط زیست کشور و دریای خزر بوجود آورده است. اما برای متخصصان امر و مردم دلسوز و علاقمند به محیط زیست ایران جای هیچ شک و شبهه ای نیست که نتیجه قابل پیش بینی امروزین عدم حل و فصل عادلانه موضوع مالکیت جغرافیایی خزر و هم چنین موضوع تشدید تخریب و آلودگی گسترده و بر هم خوردن توازن زیستمحیطی و اکوسیستم خزر، دو روی یک سکه اند. همه می دانیم که رژیم جمهوری اسلامی برای دسییابی به تکنولوژی هسته ای به روسیه باجهای گوناگونی داده و می دهد که مسئله ماکلیت دریای خزر یکی از آنهاست. از سوی دیگر باید گفت که مسئله حقوقی دریای خزر و حل بحران آلودگی بزرگترین دریاچه جهان از هم تفکیک ناپذیرند. در مورد مسائل دریای خزر باید دستگاه دیپلماسی رژیم و وزارت خارجه اش اش را به همان اندازه وزارت محیط زیست رژیم مقصر دانست.
حزب سبزهای ایران استفاده و بهره برداری صحیح و عادلانه از شرایط و امکانات منحصر بفرد جغرافیای سیاسی و اقتصادی، منابع معدنی و حفاظت زیست محیطی و اکولوژیک بزرگترین دریاچه جهان یعنی خزر را از اهمیت فوق العاده فراوانی در جهت توسعه همه جانبه و پایدار ایرانیان حاشیه خزر و همسایگان شمالی کشور تلقی می کند. و به همین دلایل نیز در این اجلاس-بر حسب نتایج حاصل از مطالعات خود- خواهان بررسی و رسیدگی جامع و دقیق جامعه بین المللی در باره دلایل اوضاع جاری فجایع محیط زیست و اکوسیستم دریای خزر- که رژیم ایران یکی از مسببین آن است- هستیم.
آرش شمس: از نظر شما این دلایل و مشکلات کدامند؟
دکتر موسوی زاده: برخی از مشکلات و مسایل عمده بحران آلودگی دریای خزر از نظر ما عبارتند از:
۱- عدم رعایت کامل و صحیح حقوق و تعهدات بین المللی دریاها و حفاظت از محیط زیست دریایی.
۲- فقدان نظام مدیریت و ساختارهای سیاسی، قانونی، پرسنلی، اداری و علمی متعارف و عدم وجود سرمایه گذاری با بودجه رسمی و مقرر شده اداری لازم برای پیاده کردن پروژه های حفاظت از محیط زیست دریایی.
۳- عدم انگیزه مشاورت و همکاریهای لازم و مستمر- در باره حل مناسب مشکلات- با نیروهای محلی، گروهها و سازمانهای زیستمحیطی غیروابسته به حکومت، حقوقدانها، اساتید دانشگاهها، کارشناسان و متخصصین و…دلسوز به محیط زیست.
۴- نابودی گونه ها و زیستگاههی ارزشمند، افزایش بدون کنترل صید ماهی و مرگ و میر سالانه هزاران هزار از انواع جانداران و آبزیان دریایی.
۵- صدمات زیستمحیطی وتغییرات سوء دریایی ناشی از نابودی تالاب ها- حتی تحت حفاظت مقررات بین المللی- تغییر مسیر آبراه رودخانه ها و دگرگونی شرایط بیوتوپهای منطقه دریای حزر بدلایل ساخت و ساز و جاده کشیهای سودجویانه عوامل و باندهای وابسته به رژیم.
۶- آلودگی های همه جانبه و خطرناک بر اثر فعالیتهای چپاولگرانه اقتصادی نظیر اکتشافات و استخراج منابع معدنی، نفت و گاز وابسته به ارگانهای دولتی و شرکت های نفتی کشورهای خارجی و نیز تخلیه پنهانی انواع مواد زاید مایع و جامد فعالیتهای نظامی و تسلیحاتی.
۷- ضایعات گسترده دریایی بلحاظ حمل و نقل بدون کنترل، سوانح و تصادفات و شستشوی محموله کشتی های- عموما با فن آوری قدیمی و فرسوده- و یا همچون ریزش وسیع بارانهای اسیدی به لحاظ تراکم بالای آلاینده های سمی و خطرناک جو هوای شهرهای حاشیه خزر.
۸- بالا آمدن سطح دریای خزر بر اثر نشست و رسوب گذاریهای ناشی از سرازیر شدن پی در پی و بدون کنترل سیلاب ها بویژه بدلایل پاک تراشی سود جویانه جنگل های شمال و همچنین ورود حجم عظیمی از انواع مواد آلاینده و رسوبات رودخانه ها و تالاب ها بر اثر عدم رسیدگی علمی به زهکشی مرتب و مناسب آنان به دریای خزر.
۹- ادامه تشدید آلودگی ها بر اثر رشد و تمرکز زیاد جمعیت بدلایل وجود امکانات و ویژگیهای بالقوه طبیعی، برای فعالیتهای اقتصادی کشاورزی، توریسم و غیره در نوار شهرهای ساحلی خزر.
۱۰- شکل گیری نابسامان نظام شهری و توسعه صنایع و غیره بدون توجه به ضرورت ایجاد امکانات استانداردهای زیربنایی، فنی و ساختمانی- زیستمحیطی روز. بطور مثال:
– نبود و یا کمبود شرایط سیستم جمع آوری و تجزیه و تفکیک اصولی و دفع مهندسی مواد زاید جامد و غیرجامد شهری، خانگی، خدماتی ساختمانی بیمارستانها، صنعتی و کشاورزی و همچنین،
– نبود امکانات مناسب کانالیزاسیون برای جمع آوری، تصفیه و دفغ اصولی فاضلاب و غیره که سبب سرازیر شدن و پر شدن تدریجی حجم عظیمی از مواد آلاینده و فاضلاب های گوناگون سمی و خطرناک در دریای خزر می باشد.
با توجه به دیگر تجارب و مشکلات و مصائب موجود واضح است که رژیم جمهوری اسلامی و دستگاه زیستمحیطی دولت آخوند خاتمی- با وجود شکل گیری هر معاهده یا امضای پروتکل مزبور قادر به تغییر، اصلاح یا بهبود اوضاعو آلودگی محیط زیست و اکوسیستم دریای خزر نبوده و هر روز نیز بر تشدید وخامت آن افزوده خواهد شد.
حزب سبزهای ایران بر این باور است که حل ریشه ای مسایل و معضلات پیچیده و زنجیره ای آلودگیهای محیط زیست دریایی فوق، از یک نظام مردمی و آزاد با تلفیق راه کارهای نظری و عملی و همه جانبه اکولوژی سیاسی اجتماعی ساخته است. نظامی که بتواند این راه کارهای عملی را منطبق با شرایط الزامات و ویژگییهای زیستمحیطی و اکولوژیکی کشور ایران و همچنین دریای خزر به مرحله اجرا درآورد.
آرش شمس: با تشکر مجدد از وقتی که به من دادید.
دکتر موسوی زاده: من هم از شما متشکرم.
